Torrentius

De in onze tijd vrijwel vergeten Torrentius was een kleurrijke en controversiële figuur. Hij groeide op in Amsterdam, maar verhuisde naar Haarlem. Een meester in het schilderen van stillevens, maar ook van ‘onwelgevoeglijke’ voorstellingen. Conservatieve predikanten en het Haarlemse stadsbestuur deden hem een proces aan, waarbij hij gruwelijk werd gemarteld. Het bewijsmateriaal was flinterdun. Toch werd hij in 1628 tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens losbandig en zedeloos leven, ketterse opvattingen, banden met de sekte van de Rozenkruisers en het maken van erotische schilderijen. Later werd zelfs beweerd dat hij de kwade genius was achter de muiterij en moordpartij in 1629 op de Oostindiëvaarder Batavia.

Vrijwel al de schilderijen van Torrentius moeten in die tijd zijn vernietigd. Na twee jaar kreeg hij gratie van stadhouder Frederik Hendrik, op aandringen van de Engelse koning Karel I die een liefhebber van zijn schilderkunst was en hem vervolgens als hofschilder naar Engeland haalde. Torrentius had een enorm netwerk aan invloedrijke contacten en was daarnaast uitermate in trek bij de dames. Hij had als een goeroe een aantal volgelingen. Aan den lijve heeft hij ervaren dat Holland toch niet zo tolerant was als vaak wordt voorgesteld. Het werd hoog tijd voor een biografie van hem.

Torrentiusjaar 2014
In 1914 werd in Nederland een schilderij ontdekt dat als een Torrentius werd herkend. Het was eeuwen zoek geweest. Het is het enige dat van al zijn schilderijen nog over is. Een stilleven met roemer, waterkruik, wijnkan, muziekblad en breidel (paardenbit) dat oproept tot matigheid. Het hangt in het Rijksmuseum Amsterdam en is gedateerd 1614. In 2014 is het dus precies 400 jaar oud. Een dubbel jubileum, reden voor een aantal Haarlemmers om een Stichting Torrentiusjaar 2014 op te richten. Die komt met een boek en allerlei activiteiten, waaronder lezingen, een documentaire film over Torrentius en een educatief project. Er komt ook een Torrentius-opera en zelfs een Torrentiusstraat

Over het boek
Het boek Een Haarlems-Amsterdamse duivelskunstenaar. De schilder en vrijdenker Johannes Torrentius (1588-1644) beschrijft het tumultueuze leven van Torrentius. Het boek van Wim Cerutti telt ca. 224 pag., full color, met zo’n 75 afbeeldingen waaronder twaalf tekeningen van Eric J. Coolen.

Over de auteur en de illustrator
Wim Cerutti publiceert regelmatig over de (cultuur)geschiedenis van Haarlem. Zo schreef hij de laatste jaren boeken over het middeleeuwse stadhuis, over het roemruchte Jansklooster, over de vriend van Descartes pastoor Bloemert en over Haarlemse Jeruzalemvaarders.

Eric J. Coolen is een productief tekenaar/illustrator, winnaar in 2013 van de Haarlemse cultuurprijs De Olifant.

Beiden zijn gepassioneerde Haarlem-liefhebbers.

Het boek is inmiddels uitverkocht