700 jaar Janskerk Haarlem

De Janskerk in Haarlem bestaat dit jaar 700 jaar en is daarmee de oudste nog bestaande kerk in deze stad. De kerk was onderdeel van een klooster van de in 1099 in Jeruzalem na de eerste kruistocht gestichte roemruchte Ridderlijke Orde van het Hospitaal van Sint-Jan van Jeruzalem. De leden stonden bekend als jansheren, ridders van Rhodos, ridders van Malta of als johannieters. Vanaf 1587deed de Janskerk bijna drieënhalve eeuw dienst als kerkgebouw voor de hervormden. Vanaf 1936 is de kerk in gebruik als archief en is, na een fraaie en ingrijpende verbouwing in de jaren 1995-2007, nu het publiekscentrum en hart van het Noord-Hollands Archief.

Ter gelegenheid van de officiële heropening van de Janskerk in 2007 verscheen van de hand van de Haarlemse historicus en publicist Wim Cerutti een omvangrijk boek (432 pag.) over de geschiedenis van het Jansklooster en de Janskerk. Het is een goed idee van de Stichting Vrienden van het Noord-Hollands Archief om in het jaar van dit unieke jubileum Cerutti te vragen met een samenvattend boekje te komen over de fascinerende geschiedenis van de Janskerk en het Jansklooster.

Het Jansklooster was het meest invloedrijke van de twintig Haarlemse kloosters en wat betreft kunstbezit een van de rijkste in Nederland. Zo bezat men werken van de aan het klooster verbonden Geertgen tot Sint-Jans, maar ook van Jan van Scorel, Maarten van Heemskerck en Cornelis van Haarlem. Het was ook eeuwenlang het logeeradres voor de graven en gravinnen van Holland wanneer deze Haarlem bezochten. Ook Willem van Oranje is er diverse keren geweest.